Geduld
Ons Fien had haar eigen ritme. Meestal traag en gestaag. Schuifelend op pantoffels door het huis, of leunend op haar hark voor de runderstal. Haar hoofd was altijd verder weg dan haar lichaam. Ze wroette in herinneringen die haar soms luidop deden schateren of soms boos maakten. Of waren het fantasietjes of losse eindjes die ze als parels aan een snoer van gedachten reeg? Ons Fien loerde soms met een ondoorgrondelijke intensiteit in het rond en verzamelde zo nieuwe objecten voor haar ketting. Haar verwarde hoofd had een wereld gecreëerd waarin ze leefde en geloofde.
Hoe ze zo geworden is, weet ik niet. Of ze een zorgeloos kind was, met madeliefjes in haar haar en op de veilige schoot van haar mama? Of ging ze altijd al met verwarring door het leven, met stigma en met angst? Wat ik wel wist, is dat de oorlog zijn sporen had nagelaten op haar lichaam en geest. Ze had al te veel gezien en gevoeld. Een granaat, naar verluidt, had rauwe strepen nagelaten op haar lichaam.
Soms ging de bom weer af, ontplofte ze net niet in ons gezicht. De hark vloog weg, de riek kletterde over de ‘plaats’, het erf. Verwensingen – ‘pinegel, steenezel!’ stegen op vanuit de krochten van een getraumatiseerde ziel. Haar hoofd vulde zich met zwarte, dikke rook en er hing een onheilspellende boosheid rond haar. Soms vielen er brokken. Maar we losten het op. De riek kreeg een nieuwe steel, het litteken in het gezicht genas. Die avond kreeg ze het vertrouwde aantal druppels in de soeplepel, en de temperatuur van het kokende bloed daalde.
Ons Fien ging elke donderdag naar ‘het bad’. De bus van Coppens haalde haar op. Ze was fier dan, met een mooie jurk aan en een handtas. Die tas was nodig voor haar ondergoed. Dat kon ze niet verdragen, dus speelde ze het uit zodra ze kon. Ons Fien was echt wel niet gemakkelijk: ze zou haar laatste jaren doorbrengen in de gesloten afdeling van het OPZ, omdat ze na de dood van mijn grootmoeder, haar pleegmoeder, haar weg niet meer vond in het leven buiten.
Ik speelde met haar, want ons Fien was ook ons Fien. ‘Het kinneke’, noemde ze me liefdevol, en ze lachte kinderlijk als ze het zei. Ik maakte koffie voor haar en smeerde een stapel boterhammen. Toen konden we ‘schooltje’ spelen. Ik was de juf, en ons Fien zat op de schoolbank. Ik leerde haar vol vuur lezen en schrijven. Na een uur kon ze al keurige streepjes op het bord tekenen, een houten plank eigenlijk. Ze at de laatste korst en stond weer recht. Ik smeekte om te blijven meespelen, maar enkel met verse boterhammen bleef ze aan mijn zijde. Ik zou haar nooit leren schrijven. En waarom ook? Daar kon ze in haar wereld weinig mee doen.
Ons Fien had familie, ver weg van Geel. Op de boerderij kwamen ze niet, of toch niet dat ik me herinner. Nooit eens een kaartje of een brief. Het was goed zo, dat er voor Fien gezorgd werd. Ze had naast bed-bad-brood ook een familie waar ze haar plek had. Ze had de ruimte van de boerderij, ze leefde te midden van de natuur. Ze was trouwens dol op kleine katjes. Vandaag kan je je dat niet meer voorstellen dat je een zus-met-beperking hebt, en haar loslaat en toevertrouwt aan anderen zonder ooit om te kijken. Maar Fien was in Geel, en dat was OK.
Geduld hebben en verbinding zoeken, dat leer je als gastgezin. Je leert leven met elkaar zonder het allemaal te hoeven begrijpen. Je mag erbij, je mag zijn wie je bent. Je gezin is wendbaar, want driftbuien komen onaangekondigd. Je leert omgaan met beperkingen, maar ziet daarin ook kansen. Je ziet hoe krachtig de wil is om te leven, ondanks tegenslagen of moeilijkheden. Je zoekt oplossingen, bouwt bruggen, relativeert, reageert. Je zoekt en vindt geduld, en je leeft samen verder. Je zorgt en verzorgt, je wenst en verwenst. Je geeft een mens een kans om samen te leven en deel uit te maken van een familie.
Die ene mens die niet op eigen benen kon staan, heeft binnen de veiligheid van onze familie en onze boerderij kunnen leven. Dat is gezinsverpleging. Daar zijn we in Geel goed in, het zit in ons bloed. Geduld ligt aan de basis van barmhartigheid.
